Sojabonen uitgelicht: het veelzijdige gewas

Wat is soja eigenlijk?

Sojabonen zijn een veelzijdige peulvrucht en een van ‘s werelds oudst gecultiveerde gewassen. Ze werden voor het eerst 5.000 jaar geleden verbouwd in Japan, Korea en China en worden sindsdien gezien als een van de vijf heilige granen, naast rijst, tarwe, gerst en gierst. 

Door de jaren heen is soja een wereldwijd bekend ingrediënt geworden, dat tegenwoordig onmisbaar is in de moderne cateringindustrie en voedselindustrie. Sojabonen zijn erg rijk aan eiwit en gezonde vetten, wat ze perfect maakt voor de gezonde keuken.

Sojabonen gebruiken

Voordat sojabonen op ons bord of in verschillende producten belanden, worden ze verbouwd op weidse velden waar ze goed verzorgd worden. Doorgaans wordt de plant op twee manieren gebruikt. 

Soja verbouwen: twee hoofddoelen

Het grootste deel van de sojaproductie wordt gebruikt voor veeteelt. De bonen worden verwerkt tot sojameel, wat wordt gebruikt als varkens‑ en kippenvoer. 

Slechts een klein deel, circa 2 tot 6% van de gewassen, wordt gebruikt als voedselproductie voor mensen, bijvoorbeeld in producten die soja bevatten.

Van tofu tot sojasaus en vleesvervangers, sojabonen zijn ontzettend veelzijdig in de keuken. Interessant genoeg wordt soja ook gebruikt in de geneeskunde en farmaceutische industrie, waar het dient als grondstof voor zalf, dieetproducten of voor in bad.
Bekijk onze productpagina voor inspiratie voor het professioneel gebruik van soja in de cateringindustrie. 

Sojaproducten voor commerciële keukens

Soja heeft zeker zijn plek in de professionele keuken verdiend. We geven een overzicht van de belangrijkste sojaproducten en hoe je ze gebruikt.

Sojasaus

Sojasaus is een essentieel onderdeel van de Aziatische keuken. Afhankelijk van de variant, past sojasaus goed bij soepen, sobanoedels, sushi en hartige gerechten, wat ze een rijke umamismaak geeft. Het wordt tevens steeds meer erkend in de westerse wereld als allroundsmaakmaker en wordt in allerlei recepten gebruikt. Ontdek hier meer over sojasaus.

Tofu

Voor het maken van tofu worden sojabonen geweekt en gepureerd, waarna alle vezelachtige bestanddelen eruit worden gefilterd. De overblijvende vloeistof wordt gekookt en gestold met een stremselmiddel dat ervoor zorgt dat het eiwit gaat stollen. Door het water uit de eiwitresten te persen, ontstaat er tofu.

Tofu is in Europa in verscheidene vormen verkrijgbaar, bijvoorbeeld gerookt, zijden en met toegevoegde ingrediënten zoals noten of kruiden. Zijden tofu is perfect voor toetjes zoals vegan chocolademousse, waar gerookte tofu schittert in hartige gerechten.

Sojameel

Sojameel wordt vergaard door het velletje van de bonen te verwijderen en de bonen te roosteren. Het is perfect als eivervanger: 1 eetlepel sojameel gemengd met 2 eetlepels water vervangt 1 ei, wat het ideaal maakt voor vegan baksels zoals cake, muffins en koekjes.

Sojadranken

Sojadranken zijn een populair alternatief voor koemelk. Ze kunnen op verscheidene manieren worden gebruikt, bijvoorbeeld in zoete gerechten zoals rijstpudding of als basis voor smoothies en muesli. 

Soja als snack: edamame

Edamameboontjes zijn jonge sojabonen die onrijp, en dus groen, worden geoogst. Ze moeten goed worden gekookt voordat je ze eet en worden doorgaans geroosterd en gezouten. Ze kunnen vervolgens worden gegeten zoals pinda’s en hebben een nootachtige, licht zoete smaak.

Overige sojaproducten

• Yuba: dit is het vel dat ontstaat wanneer sojadranken worden verhit en is een delicatesse die kan worden gefrituurd of gebakken. 
• Sojaroom: ideaal voor romige sauzen en toetjes.
• Sojayoghurt: een alternatief voor zuivel die je thuis ook makkelijk zelf kunt maken. 
• Sojakwark: perfect voor ontbijt of in toetjes.
• Sojaolie en margarine: veelzijdig en vaak verrijkt met belangrijke vitamines.
• Tempeh: een Indonesische specialiteit die perfect is als bijgerecht, ingrediënt in de salade of in broodbeleg. 
• Miso: een gefermenteerde sojapasta die wordt gebruikt als soepbasis of smaakmaker.

Zijn sojabonen gezond?

Absoluut! Met een eiwitpercentage van rond de 35% en tal van onverzadigde vetten zijn sojabonen een waardevol ingrediënt voor een evenwichtig dieet. Soja is tevens een bron van vitamine E, kalium, calcium en magnesium – de perfecte bouwsteen voor je dagelijkse maaltijdplan. Daarnaast bevat soja voedingsvezels, wat bijdraagt aan de stoelgang, alsook secundaire plantenstoffen zoals isoflavonen, die eigenschappen hebben van antioxidanten en de hormoonbalans positief kunnen beïnvloeden.

Gezondheid: de voordelen en risico’s

Sojabonen worden vaak geprezen voor hun gezondheidsvoordelen, maar zijn niet voor iedereen geschikt. Sommige mensen zijn allergisch voor soja‑eiwit. Deze allergie kan symptomen als huiduitslag, maagkrampen of, in ernstige gevallen, ademhalingsproblemen veroorzaken. Wees dus voorzichtig bij het introduceren van soja als ingrediënt in een recept of menu. 

Evengoed wegen voor de meeste mensen de voordelen op tegen de risico’s. Onderzoek wijst uit dat gematigde sojaconsumptie mogelijk het risico op hart‑ en vaatziekten verkleint en bijdraagt aan de gezondheid van onze botten. Soja is een geweldige bron van aminozuren, zeker in veganistische en vegetarische diëten, welke doorgaans uit dierlijke producten worden gehaald.

Sojabonen bereiden

Gedroogde sojabonen moeten voor gebruik gekookt worden. Laat ze na enkele uren te hebben geweekt circa een uur op laag vuur pruttelen in een grote sauspan. Zout mag pas na het koken worden toegevoegd om de textuur te behouden. Gekookte sojabonen zijn lekker in soepen, stoofpotten en salades. 

Sojaproducten bewaren

• Gedroogde sojabonen: bewaar in luchtdichte verpakking, op een koele, donkere plek. Ze blijven circa 1-2 jaar goed. 
• Verse sojabonen: gebruik zo snel mogelijk of vries in.
• Tofu en tempeh: invriezen verlengt de houdbaarheid en behoudt de smaak.

Sojabonen: de allrounder voor professionele koks

Met dank aan hun veelzijdigheid en gezondheidsvoordelen zijn sojabonen een onmisbaar ingrediënt in de moderne gastronomie. Van vegan gerechten tot Aziatische specialiteiten en creatieve desserts: met soja gaat er een wereld van smaken open. Experimenteer met onze premiumproducten en maak indruk op je gasten met innovatieve creaties!